Niewolnice II RP. Zapomniana historia polskich służących

Odmawiano im prawa do wypoczynku, prywatności, a nawet imienia. Nazywano Kasiami lub Marysiami w zależności od tego, jak zatrudniającemu je jaśniepaństwu było wygodniej. Pracowały 24 godziny na dobę, wychowywały cudze dzieci, nie mogły wyjść z domu ani odezwać się bez pozwolenia. Za nieposłuszeństwo albo zupełnie bez powodu były bite, głodzone i gwałcone. O tym jak w pierwszej połowie XX wieku wyglądało w Polsce życie nawet 500 tys. służących mówi Joanna Kuciel-Frydryszak, autorka książki „Służące do wszystkiego”.

Według podręcznika dla służących z 1930 roku – dziewczyna dowiaduje się, że:

REKLAMA

– Służąca rozmawia z państwem w pokoju, s t o - j ą c. [rozstrzelenie w oryginale]

– Do swoich chlebodawców zwraca się proszę pana, proszę pani, ale już do osób utytułowanych lub wyższe zajmujących stanowiska należy mówić: wielmożna pani, wielmożny panie lub jaśnie panie, jaśnie pani.

– Do małych dzieci może mówić po imieniu, do starszych: paniczu, panienko.

A poza tym:

– Nie powinna głośno chodzić, bo „bardzo nieładnie, gdy przy przejściu młodej dziewczyny dudni podłoga i trzęsą się meble”.

– Nie należy głośno ziewać ani się śmiać.

– Nie krzyczeć przez okno do innych służących.

– Jeść cicho.

– Gdy chce przyjąć gości, pyta panią o pozwolenie. Gdy chce czymś poczęstować, pyta pani, czy może użyć naczynia.

– Nos wycierać najciszej, jak można.

– Przed wyjściem z domu należy panią poprosić o zgodę.

– Gdy goście Państwa wychodzą, służąca pomaga im się ubrać, ale „bez chęci otrzymania napiwku”.

Fragment książki „Służące do wszystkiego”

źródło: https://www.newsweek.pl/kultura/ksiazki/niewolnice-ii-rp-zapomniana-historia-polskich-sluzacych/cjtpnqc